Alergia na pyłki traw, czyli wiosenna zmora Polaków
Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Alergia na pyłki traw to jedno z popularniejszych typów uczuleń. Zwykle zaczyna się wiosną – wraz z początkiem pylenia. Jej objawy są wyjątkowo uciążliwe i często uniemożliwiają normalne funkcjonowanie w okresie wiosenno-letnim. Skąd się bierze uczulenie na trawy i jak sobie z nim poradzić? Sprawdzamy.
![](assets/cache/images/articles/alergia-na-pylki-traw-1300x427-05c.jpg)
Alergia na pyłki traw
W naszym klimacie pyłki traw są najczęstszą przyczyną choroby nazywanej okresowym alergicznym nieżytem nosa albo inaczej katarem siennym lub pyłkowicą. Najczęstszą, ale nie jedyną. Oprócz traw schorzenie wywołują też inne rośliny – drzewa, zboża (trawy uprawne) i chwasty.
Zależnie od okresu pojawiania się symptomów chorobowych możemy wysunąć podejrzenie uczulenia na konkretną grupę roślin. I tak, jeśli będzie to powtarzalnie co roku:
- marzec-kwiecień-maj – powinniśmy pomyśleć o alergii na pyłki drzew
- maj-czerwiec-lipiec - na pyłki traw
- połowa lipca do września - na pyłki chwastów (najczęściej bylicy)
Wiosna to zatem czas, gdy uczulają nie tylko trawy, ale również drzewa.
Wśród drzew są to:
- leszczyna i olsza - pylące końcem zimy i bardzo wczesną wiosną tj. styczeń-marzec (przez co dolegliwości są często mylnie rozpoznawane jako nierzadkie w tym okresie przeziębienie),
- brzoza, dąb, buk, wierzba, jesion - pylące od kwietnia do maja,
- żyto- pylące od początku maja do czerwca.
Topola pyli w marcu i kwietniu, ale wbrew powszechnemu przekonaniu rzadko uczula. Jej puch, czyli gniazda nasienne, unosi się w powietrzu na początku czerwca i końcem lata, czyli wtedy kiedy pyli dużo traw. Przez to jako winowajcę dolegliwości uważa się topolę, której nieszkodliwe nasiona mogą działać jedynie nieco drażniąco na osoby z już obecnymi objawami alergii.
W kwestii alergii na trawy warto wiedzieć, że w Polsce jest około 160 gatunków pyłków traw. Spośród nich dominują te z podrodziny wiechlinowych:
- Tymotka łąkowa
- Kupkówka pospolita
- Życica trwała
- Tomka wonna
- Wiechlina łąkowa
Niemniej jednak poszukiwanie konkretnego z nich, który nas uczula, nie ma żadnego sensu. Wynika to z faktu bardzo podobnej budowy zawartych w nich alergenów (zgodność sekwencji aminokwasów dochodzi do 95%), która generuje interakcje krzyżowe. Dla osoby chorej oznacza to tylko tyle, że uczulenie na jeden rodzaj traw będzie w praktyce uczuleniem na całą rodzinę traw. Do diagnostyki często wykorzystuje się alergeny pyłku tymotki łąkowej, jako najlepiej poznany i najbardziej reprezentatywny.
Objawy uczulenia na trawy
Tym, co uczula, są alergenne składniki pyłku – najczęściej białka. Wystarczy około 20 ziarenek pyłku na 1 m3 powietrza, by u 25% osób uczulonych pojawiły się objawy alergii. W szczycie pylenia stężenie jest zazwyczaj zdecydowanie wyższe i stąd taka powszechność dolegliwości. Co ciekawe, pyłki roślin są niewidoczne gołym okiem – za wyjątkiem pyłku sosny. Wbrew pozorom ziarna pyłku sosny, które tworzą żółty, lepki osad na samochodach w maju nie uczulają. Są jednak sygnałem, że za około 2 tygodnie rozpocznie się sezon pylenia traw.
Mimo że niewidoczne gołym okiem, pyłki roślin mają zbyt duże rozmiary, aby rutynowo dostawać się do dolnych dróg oddechowych, czyli oskrzeli i płuc. I całe szczęście, bo byłoby to dla osób uczulonych niezbyt dobre. Zamiast tego osadzają się w górnych partiach układu oddechowego tj. jamie nosowej, wywołując charakterystyczny wodnisty katar i kichanie oraz łzawienie i swędzenie oczu (oczy łączą się z nosem poprzez kanały nosowo-łzowe). Czasami jednak zdarza się, że alergeny przedostaną się do dolnych odcinków dróg oddechowych, powodując skurcz oskrzeli i napady astmy. Objawia się to dusznością i intensywnym kaszlem. Do takich sytuacji dochodzi po intensywnym kontakcie z dużą ilością pyłków, na przykład po spacerze kwiecistą łąką w słoneczny, wietrzny dzień. Zaskakująco, również po krótkotrwałych opadach deszczu oraz w okresie wzmożonego występowania mgieł – ziarna pyłków chłoną wówczas parę wodną z powietrza, zaczynają pęcznieć i pękają, uwalniając ze swojego wnętrza właściwe alergeny o średnicy ok. 2,5 mikrona. Cząsteczki te są ok. 20-krotnie mniejsze od ziaren pyłków i z łatwością mogą penetrować do dolnych dróg oddechowych, powodując napady astmy. Astma oskrzelowa występuje w 30 % przypadków alergicznego sezonowego nieżytu nosa.
Uczulenie na trawy może się też objawiać swędzącą wysypką, typowo na odsłoniętych częściach ciała (twarz, dekolt, przedramiona) oraz złym samopoczuciem w sezonie pylenia.
Jak leczyć alergię na pyłki?
Leczenie alergii na pyłki powinno przebiegać pod kontrolą lekarza. Alergolog zaleci testy alergiczne, które pozwolą rozpoznać konkretną grupę uczulających roślin, a w przypadku drzew, zbóż i chwastów nawet poszczególne gatunki. Ma to znaczenie dla unikania alergenów. Warto sprawdzać mapy pylenia i ograniczyć przebywanie na zewnątrz w okresach, kiedy uczulającego pyłku jest najwięcej. W sezonie pylenia dobrze też regularnie płukać nos roztworem soli fizjologicznej, by wypłukiwać z niego zalegające tam pyłki, a po spacerach przemyć twarz wodą i mechanicznie usunąć alergeny. Na wakacje dobrze wybrać rejony nadmorskie, ponieważ bryza morska wolna jest od pyłków – w przeciwieństwie do terenów nad zamkniętymi zbiornikami typu jeziora czy stawy.
W doraźnym łagodzeniu dolegliwości pomocne będą przede wszystkim dostępne bez recepty doustne leki przeciwhistaminowe oraz donosowe sterydy. W zależności od uciążliwości objawów i rodzaju alergenu skuteczne może być również odczulanie, które przeprowadza lekarz.
Bibliografia:
1. Sankowski Z., Pyłkowica, Centrum Medyczne AlergoSan, 6.02.2022, http://alergosa.webd.pro/home/alergosa/public_html/?page_id=77
2. Rapiejko P., Alergia na pyłek traw, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 30.05.2014.
3. Samoliński B., Postępowanie w alergicznym nieżycie nosa, Lekarz Rodzinny 05/2012.
Powiązane artykuły:
Alergia - kalendarz pylenia roślin >>
![Mapa](assets/images/webp/map.webp)
Mapa
pyleń
ZOBACZ WIĘCEJ
![Kalendarz](assets/images/webp/calendar.webp)
Kalendarz
pyleń
ZOBACZ WIĘCEJ
Aplikacja Mobilna dla alergików
Momester Nasal UWOLNIJ NOS
To aplikacja stworzona specjalnie z myślą o alergikach. Ma ułatwiać osobom cierpiącym na ANN kontrolę objawów choroby oraz poprawić komfort codziennego życia.
![Telefon](assets/images/webp/phones.webp)
![Kwiat](assets/images/webp/flower.webp)
Aplikacja umożliwia monitoring aktualnego stanu pylenia roślin w całej Polsce.
![Telefon](assets/images/webp/phone.webp)
Dane zintegrowane są z największym ośrodkiem badań alergenów w Polsce OBAS i aktualizowane w aplikacji codziennie.
Praktyczne porady o alergii
![Rozwój dziecka z alergicznym nieżytem nosa (ANN)](assets/cache/images/articles/shutterstock_222278986-500x500-57f.jpg)
Rozwój dziecka z alergicznym nieżytem nosa (ANN)
Alergiczny nieżyt nosa u dzieci, nazywany także katarem siennym lub pyłkowicą, jest reakcją org
Czytaj więcej![Alergiczny nieżyt nosa - czym się charakteryzuje i jak go leczyć](assets/cache/images/articles/shutterstock_627706037-500x500-27b.jpg)
Alergiczny nieżyt nosa - czym się charakteryzuje i jak go leczyć
Alergiczny nieżyt nosa to reakcja obronna organizmu na wdychany alergen: pyłki drzew, traw, kurz,
Czytaj więcej![Wakacje alergika](assets/cache/images/articles/shutterstock_1656986755-500x500-801.jpg)
Wakacje alergika
Alergia, jest chorobą, która powoduje wiele ograniczeń w życiu alergika i jego rodziny. Determin
Czytaj więcej![Nieleczony ANN](assets/cache/images/articles/shutterstock_1140133724-500x500-429.jpg)
Nieleczony ANN
Alergiczny nieżyt nosa jest stanem zapalnym śluzówki nosa i zatok. Wywołują go alergeny wziewne
Czytaj więcej![Problemy szkolne dzieci z ANN](assets/cache/images/articles/shutterstock_713752807-500x500-0e5.jpg)
Problemy szkolne dzieci z ANN
Alergiczny nieżyt nosa u dzieci, zwłaszcza w wieku szkolnym, znacząco wpływa na funkcjonowanie w
Czytaj więcej![Alergia - kalendarz pylenia roślin](assets/cache/images/articles/shutterstock_1345572392-500x500-dcb.jpg)
Alergia - kalendarz pylenia roślin
Alergia na pyłki roślin to typowa alergia sezonowa, charakteryzująca się nieżytem nosa, kichani
Czytaj więcej![Objawy alergii na sierść zwierząt domowych](assets/cache/images/articles/art_bg-500x500-69c.jpg)
Objawy alergii na sierść zwierząt domowych
Alergia na sierść zwierząt domowych jest częstym schorzeniem i kłopotliwą chorobą. Dokucza ni
Czytaj więcej![Objawy alergii na sierść zwierząt domowych](assets/cache/images/articles/art_bg-500x500-69c.jpg)
Objawy alergii na sierść zwierząt domowych
Alergia na sierść zwierząt domowych jest częstym schorzeniem i kłopotliwą chorobą. Dokucza ni
Czytaj więcej![Przewlekła pokrzywka idiopatyczna – objawy, przyczyny i leczenie](assets/cache/images/articles/shutterstock_602377199-500x500-dc5.jpg)
Przewlekła pokrzywka idiopatyczna – objawy, przyczyny i leczenie
Pokrzywka idiopatyczna to rodzaj pokrzywki o trudnej do zidentyfikowania przyczynie, przypominające
Czytaj więcej![Lista najczęstszych alergenów](assets/cache/images/articles/shutterstock_664394866-500x500-78e.jpg)
Lista najczęstszych alergenów
Pokrzywka idiopatyczna to rodzaj pokrzywki o trudnej do zidentyfikowania przyczynie, przypominające
Czytaj więcej![Alergia - przyczyny powstania](assets/cache/images/articles/shutterstock_1438256546-500x500-3a0.jpg)
Alergia - przyczyny powstania
Przyczynami alergii są czynniki, wywołujące w organizmie człowieka reakcję obronną układu odp
Czytaj więcej![Jak wyglądają testy alergiczne?](assets/cache/images/articles/shutterstock_324139058-500x500-dc5.jpg)
Jak wyglądają testy alergiczne?
Alergie pokarmowe, wziewne na pyłki traw i drzew, na sierść zwierząt, roztocza, pleśń i grzyby
Czytaj więcej![Pokój dziecka z ANN](assets/cache/images/articles/shutterstock_551806615-500x500-a7c.jpg)
Pokój dziecka z ANN
Alergiczny nieżyt nosa to choroba o podłożu alergicznym, nazywana często pyłkowicą lub katarem
Czytaj więcej