Jak odróżnić alergię od przeziębienia? Poradnik

Spis treści:

1. Dlaczego można pomylić alergię z innymi chorobami?
2. Przeziębienie – jak rozpoznać?
3. Typowe cechy reakcji alergicznej

Dlaczego można pomylić alergię z innymi chorobami?

Alergia jest efektem nadreaktywności układu immunologicznego, traktującego niegroźne substancje jako zagrożenie. Jednym z jej rodzajów jest alergiczny nieżyt nosa (ANN), w którym pod wpływem ekspozycji, m.in. na roztocze kurzu domowego, pyłki roślin, grzyby pleśniowe czy naskórek i wydzieliny zwierząt (sierść jest tylko nośnikiem alergenów, nie uczula sama w sobie) dochodzi do zapalenia błony śluzowej nosa. Zapalenie śluzówki nosa jest też charakterystyczne dla choroby przeziębieniowej (w tym przypadku czynnikiem sprawczym są wirusy, a nie alergeny). Z tego względu zestaw objawów pojawiających się w tych dwóch chorobach jest podobny, a przez to niejednokrotnie trudno stwierdzić, co tak naprawdę nam dolega. W obu schorzeniach pojawia się katar, zatkanie nosa, upośledzenie lub utrata węchu, dosyć często również kaszel, spowodowany spływaniem wydzieliny z nosa po tylnej ścianie gardła. Niezależnie czy to alergia, czy przeziębienie mogą wystąpić objawy ogólnoustrojowe takie jak niewielki wzrost temperatury ciała, ból głowy, zaburzenia snu, koncentracji i uczenia się oraz obniżenie nastroju . Tylko znając pełną charakterystykę, w tym przyczynę, okres pojawiania się i zestaw dolegliwości, można nauczyć się, jak odróżnić alergię od przeziębienia

Przeziębienie – jak rozpoznać?

Przeziębienie to powszechna choroba, na którą dorosłe osoby zapadają średnio 2-4 razy w roku. Dzieci chorują 2-3 razy częściej niż dorośli, a w wieku podeszłym częstotliwość spada . Taki malejący z wiekiem rozkład wynika najprawdopodobniej ze stopniowego uodparniania się organizmu na szereg czynników zakaźnych – a może być nim ponad 200 różnych wirusów . Duża liczba patogenów przekłada się na brak szczepionki mogącej uchronić nas przed powikłaniami przeziębienia, takimi jak bakteryjne zapalenie zatok przynosowych, bakteryjne zapalenie ucha środkowego czy bakteryjne zapalenie płuc, albo w ogóle przed zachorowaniem. Być może jest to kwestia przyszłości i za kilka/kilkanaście lat nie będziemy musieli zmagać się z tym nieprzyjemnym schorzeniem, wyłączającym nas z pracy lub szkoły na kilka dni. Przeziębienie najczęściej pojawia się jesienią lub zimą. Przypuszcza się, że może to mieć związek z obniżeniem odporności organizmu przez wahania temperatury (zimno na zewnątrz, ciepło wewnątrz). Początek choroby jest zwykle łagodny, następnie w 2-3 dniu dochodzi do nasilenia objawów, a po 7-10 dniach do ich samoistnego ustąpienia (wg niektórych źródeł schorzenie może trwać do 14 dni) , . Nie ma jednego konkretnego schematu przebiegu przeziębienia. Dolegliwości mogą pojawiać się w różnej sekwencji i nie zawsze wszystkie występować. Zwykle dominujący jest katar, początkowo wodnisty i przezroczysty, a z czasem coraz gęstszy (dający wrażenie zatkanego nosa) i żółto-zielonkawy. Często występuje tez ból gardła oraz kaszel (suchy, a później mokry). Chorzy czują się osłabieni, mają stan podgorączkowy (rzadko gorączkę) oraz ból głowy i mięśni. Jeśli czynnikiem wywołującym są adenowirusy, pojawia się zapalenie spojówek i osutka skórna (osutka jest obecna również przy zakażeniu enterowirusami).

Typowe cechy alergicznego nieżytu nosa

Alergiczny nieżyt nosa wywoływany jest przez alergeny wziewne. Choroba może występować cały rok, jeśli alergen jest stale obecny w otoczeniu (całoroczny ANN, np. na roztocze kurzu domowego) lub w powtarzalnych okresach (sezonowy ANN, np. na pyłki roślin – zwykle wiosną i latem). Do typowych objawów ANN należy wodnisty (jasny lub bezbarwny) katar, napadowe kichanie, świąd nosa i oczu, a nawet zapalenie spojówek. Dość często występuje również kaszel, który jest zazwyczaj suchy. Charakterystyczne jest szybkie ustępowanie dolegliwości po odizolowaniu się od czynnika uczulającego (czego nie ma w przeziębieniu). Przy częstych, podejrzanych objawach warto obserwować reakcje organizmu. Czy pogorszenie występuje sezonowo? Czy czujemy się gorzej w mieszkaniu? Czy zmiana otoczenia i diety wpływa na nasze samopoczucie i reakcje? To ważne kwestie, o które będzie pytać lekarz. Do rozpoznania choroby niezbędna jest bowiem wizyta u specjalisty alergologa, który dodatkowo zleci wykonanie punktowych testów skórnych i/lub swoistych immunoglobulin E (w połączeniu z typowymi objawami są podstawą diagnozy). W porównaniu z przeziębieniem, w ANN nie występuje gorączka, ból gardła ani bóle mięśni, nie ma także ewolucji kataru. Zupełnie inne jest również leczenie obu jednostek chorobowych. W ANN skuteczne są przede wszystkim leki antyhistaminowe (niektóre z nich są dostępne bez recepty już od 6 roku życia), sterydy donosowe oraz środki obkurczające błonę śluzową w nosie. W przeziębieniu zaleca się te ostatnie, a także leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne, które pozwolą zniwelować objawy, aż do samoistnego ustąpienia infekcji.

Lek. Irena Wojtowicz

Bibliografia:

1. M. Świerczyńska-Krępa, J. Brożek, B. Rogala, Alergiczny Nieżyt Nosa, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021
2. F. Mejza, Przeziębienie, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 17.10.2016
3. P. Sawiec, A. Gładysz, Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021
4. P. Sawiec, A. Gładysz, Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021
5. M. Świerczyńska-Krępa, J. Brożek, B. Rogala, Alergiczny Nieżyt Nosa, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 13.08.2021

Powiązane artykuły:

Objawy alergii na sierść zwierząt domowych >>

Alergiczny niezyt nosa - czym się charakteryzuje i jak go leczyć >>

Nieleczony ANN >>